Een erfenis gaat vaak over veel geld. Soms zijn er aanzienlijke schulden en spelen emoties een grote rol. Wij helpen u daarom graag op weg met het goed regelen van uw erfenis. U leest drie veelgestelde vragen rondom het testament met hun antwoorden. Ook geven we handige informatie over wilsbekwaamheid en erfbelasting.
Het is belangrijk om uw nalatenschap goed te regelen via een testament. Wij zetten voor u op een rij hoe het werkt als u geen of juist wel een testament heeft. Ook lichten we toe wat een executeur doet.
Wie regelt de nalatenschap als er geen testament is?
Zonder testament gaat de verdeling van de erfenis volgens het wettelijk erfrecht. Er is dan geen executeur aangewezen om de nalatenschap af te wikkelen; alle erfgenamen samen zijn hiervoor verantwoordelijk. In de praktijk zijn dat vaak de langstlevende partner plus de kinderen, of alleen de kinderen. In het eerste geval komt de gehele erfenis bij de langstlevende terecht en krijgen de kinderen een vordering. In de tweede situatie zullen de kinderen de erfenis zelf afwikkelen en onder elkaar verdelen. Het is in beide gevallen slim iemand een volmacht te geven om de lopende zaken af te handelen. De erfgenamen hoeven dan niet gezamenlijk al het werk te doen. Ze kunnen een van de erfgenamen aanwijzen, maar ook een onafhankelijke buitenstaander vragen, al dan niet tegen betaling.
Wat als er wél een testament is?
Dan ligt dat vast in het Centraal Testamentenregister (0900-114 4 114, kosten: €0,25 per minuut). Daarin staat alleen of er een testament is en bij welke notaris dat testament is opgemaakt. Alleen belanghebbenden kunnen de inhoud van het testament opvragen. Dat moet bij de betreffende notaris, niet bij het Centraal Testamentenregister. In een testament heeft de erflater bijna altijd een of enkele executeurs aangewezen. Zij wikkelen de erfenis af volgens de wensen van de overledene. Het is belangrijk om te weten dat een executeur niet verplicht is die rol op zich te nemen. Een erflater doet er dus zeer verstandig aan om vooraf te overleggen voordat hij iemand in zijn testament aanwijst als executeur.U gaat scheiden. Wat betekent dat voor uw testament?
Gaan u en uw partner uit elkaar, dan heeft dat vaak gevolgen voor uw testament. Om te voorkomen dat een ex-partner uw bezittingen erft na een scheiding, moet u uw testament aanpassen. Als jullie samen kinderen hebben, is het ook belangrijk om de erfenis en voogdij bij overlijden goed te regelen.
Voogdij bij overlijden regelen
Als u en uw partner uit elkaar gaan, is het handig om langs de notaris te gaan. Hier kunt u onder meer laten aanpassen dat uw ex-partner geen erfgenaam meer is in uw testament. Heeft u met uw ex-partner het gezamenlijk gezag over de kinderen? Dan krijgt uw ex bij uw overlijden automatisch de voogdij over de kinderen. Bij de notaris kunt u een vertrouwd persoon als voogd aanwijzen, voor als de andere ouder ook overlijdt of de voogdij niet op zich kan nemen. Sinds 2014 kunt u de voogdij ook via het gezagsregister bij de rechtbank regelen.
Uw ex-partner uitsluiten van indirecte erfenis
Uw kinderen zijn automatisch uw erfgenamen wanneer u geen partner meer heeft. Hebben ze zelf geen kinderen en overlijden ze, nadat ze van u hebben geërfd? Dan is uw ex-partner hun erfgenaam. Een eventueel overgebleven deel van uw erfenis, erft uw ex-partner van hen en dus indirect ook van u. Als u dat wilt voorkomen, kunt u in uw testament regelen dat deze indirecte erfenis toekomt aan een bepaald persoon of een goed doel. Ook kunt u in uw testament uitsluiten dat uw ex-partner recht heeft op de rente van het vermogen dat uw kinderen van u erven. Als minderjarige kinderen namelijk vermogen hebben, zoals een spaarrekening, hebben ouders recht op de rente daarvan. Dit heet het ouderlijk vruchtgenot.
Erven vanaf 18 jaar of een ouder als bewindvoerder
Wanneer uw kinderen van u hebben geërfd, kunnen ze vanaf hun 18e zelf beschikken over het erfdeel. U kunt ook een bewindvoerder benoemen totdat het kind een bepaalde leeftijd heeft, bijvoorbeeld 27. Deze bewindvoerder kan in overleg met de kinderen bepalen wanneer ze (een deel van) hun erfenis krijgen. Bijvoorbeeld voor hun studie of een eigen woning. Een bewindvoerder kan bijvoorbeeld uw ex-partner zijn of iemand anders.
Wie het nalatenschap slim regelt, zorgt ervoor dat er zo min mogelijk erfbelasting hoeft worden betaald. Zo doet u dat.
Hoe kun je de aanslag erfbelasting omlaag brengen?
Vaak zal het niet mogelijk zijn om de fiscus buitenspel te zetten, maar wel zijn er mogelijkheden om de aanslag erfbelasting zo laag mogelijk te houden. Denk aan het verlagen van een grote erfenis. Ouders mogen hun kinderen jaarlijks €5320 (bedrag van 2017) belastingvrij schenken, voor kleinkinderen en anderen is dat €2129. Daarnaast mogen ouders hun kinderen tot hun 40ste jaar eenmaal €25.526 belastingvrij schenken. Een tweede manier om de erfbelasting te verlagen is om de (klein)kinderen hun volledige vrijstelling van €20.209 per (klein)kind na te laten. Zij betalen daarover geen belasting. Wie de kleinkinderen opneemt in het testament, maakt optimaal gebruik van deze vrijstellingen. Daarnaast kun je diverse mensen in je omgeving een bedrag nalaten ter grootte van hun vrijstelling. Die is voor broers, zussen en anderen €2129.
En natuurlijk kun je geld nalaten aan goede doelen.
Als er een flink leeftijdsverschil is met je partner, kun je zo veel mogelijk aan die partner nalaten. Zo veel mogelijk betekent in dit geval dat de kinderen altijd recht hebben op minimaal de helft van hun erfdeel. De vrijstelling van een partner bedraagt €638.089. Overigens is dit uitstel van de erfbelasting, geen vermindering.
Heeft u alles goed geregeld voor later, als u er niet meer bent? Aan wie laat u uw bezittingen na? In de afgelopen 15 jaar is de erfwet flink veranderd en uw wensen misschien ook. Neem een moment voor uw testament, zodat u zeker weet dat u alles goed heeft geregeld. Beantwoord 11 vragen en u ontvangt een gratis advies op maat.
En wat te doen als je alleenstaand bent?
Voor een alleenstaande geldt in principe hetzelfde als voor een gehuwde. Bij leven schenken aan de kinderen en in het testament zo veel mogelijk spreiden. Zijn er geen kinderen, dan kun je geld nalaten aan goede doelen.
En goede doelen?
Goede doelen betalen geen schenk en erfbelasting als zij voldoen aan de voorwaarden. Meestal is een goed doel een ANBI, een algemeen nut beogende instelling. ANBI’s zijn bij de belastingdienst geregistreerd – er zijn er ruim 40.000 – en iedereen kan daar controleren of een goed doel de ANBI-status heeft. Ook de goede doelen zelf kunnen vertellen of ze ANBI zijn. Daarnaast zijn er SBBI’s, sociaal belang behartigende instellingen. SBBI’s behartigen in de eerste plaats de individuele belangen van hun leden. Daarnaast hebben ze ook een maatschappelijke waarde als ze bijdragen aan de samenhang van de samenleving en aan een gezondere samenleving. Dit moet blijken uit de statuten en de feitelijke activiteiten. Voorbeelden van SBBI’s zijn zangkoren, muziekverenigingen, sportorganisaties, buurtverenigingen, ouderenverenigingen, amateurtoneelverenigingen en dergelijke.
En wat te doen als je alleenstaand bent?
Voor een alleenstaande geldt in principe hetzelfde als voor een gehuwde. Bij leven schenken aan de kinderen en in het testament zo veel mogelijk spreiden. Zijn er geen kinderen, dan kun je geld nalaten aan goede doelen.
Een executeur aanwijzen: zeker weten dat alles goed geregeld wordt
Als iemand meerdere erfgenamen heeft, moeten deze volgens de wet samen de nalatenschap afwikkelen. In de praktijk blijkt dit soms lastig en ontstaat in sommige situaties ook onenigheid. Om dat te voorkomen kunt u een executeur benoemen in uw testament. Deze handelt namens de erfgenamen de nalatenschap af.
Iemand die alles goed regelt als u overlijdt, is wel zo’n fijn idee. Daarvoor kunt u een executeur aanwijzen. Dat kan een familielid zijn of een vriend, maar ook een professionele executeur, zoals een notaris. Wie uw executeur is, legt u vast in uw testament. Hier legt u ook zijn bevoegdheden vast. Verzorgt de executeur alleen de uitvaart of geeft u hem ook andere bevoegdheden, zoals het verdelen van de nalatenschap?
Bevoegdheden van de executeur
Bij uw overlijden wikkelt de executeur de nalatenschap af: hij betaalt eventuele schulden en doet aangifte van erfbelasting. Heeft hij geld nodig om de schulden te voldoen? Dan mag de executeur bezittingen uit uw nalatenschap verkopen. Als u de executeur in uw testament ook benoemt tot ‘afwikkelingsbewindvoerder’, kan hij ook de nalatenschap verdelen. In andere gevallen doen de erfgenamen dit zelf. De executeur legt verantwoording af aan de erfgenamen.
Neem contact met mij op
128-D
