Het onvermijdelijke komt voor iedereen
Het is niet zo vreemd dat veel mensen er moeite mee hebben hun zaken op orde te brengen met betrekking tot een onvermijdelijk of plotseling overlijden. Er zijn namelijk leukere dingen om te regelen! Het gevolg is dat, als er toch iemand overlijdt, de nabestaanden de moeilijke taak hebben uit te zoeken of er geld en/of bezittingen zijn nagelaten. Vooral als het gaat om Nederlanders die in Portugal wonen en alle familieleden in Nederland of ergens anders. Is de overledene alleenstaand dan is het nog complexer. Men beseft soms niet hoeveel zaken er te regelen zijn betreffende administratieve- en financiële afwikkeling door de familie na het overlijden van een individu. Indien iemand overlijdt zou het prettig zijn als de uitvaart en de nalatenschap zonder problemen en met de best mogelijke financiële regeling voor of door de familie kan worden afgehandeld.
Het is in het algemeen aan te raden u zich ervan te verzekeren dat de executeur testamentair of de advocaat is ingelicht, of op de hoogte is van uw persoonlijke zaken, zodat de administratieve afhandeling gemakkelijker is na het overlijden. In mijn optiek is het beter om als executeur testamentair iemand te benoemen in Portugal, iemand die op de hoogte is hoe zaken hier werken en die de taal spreekt.
Hieronder een aantal zaken die men kan regelen om zaken makkelijke te maken.
Administratie
Een goed georganiseerd opbergsysteem en archief kan de mensen die verantwoordelijk zijn voor de afhandeling van de nalatenschap van de overledene enorm helpen. Het is ook reuze handig als de verantwoordelijke persoon, normaal gesproken een naast familielid, al afweet van het bestaan en locatie van het archief voor het overlijden. Niet iedereen organiseert zijn administratieve zaken van nature goed, maar dit soort omstandigheden, als door ouderdom of slechte gezondheid de dood in zicht is, zijn uitstekend om het opbergsysteem en archief op een professionele wijze in praktijk te brengen. Agentschappen en sommige Advocatenpraktijken doen dit soort werk. Onderstaand vindt u een categorische lijst van belangrijkste opbergsystemen, waar op nageslagen dient te worden nadat de dood is ingetreden. Zelf ben ik ook opgetreden in deze functie en in het verleden lieten mensen dan een gesloten enveloppe of CD en mu makkelijk een USB-stick achter met daarop alle of de meeste informatie. Het bespaart enorm veel tijd.
In Nederland is het mogelijk gebruikelijk dat een familielid wordt aangesteld als ex-test. Vaak is dat een familielid of een Notaris. In Portugal is het gebruikelijk dat de oudste overlevende de erfenis afhandelt, dat is de echtgenoot of echtgenote en indien die er niet meer de oudste zoon of dochter
Opbergsysteem.
Verzekeringspolissen, aktes, geschriften, aandeelcertificaten en andere wettelijke documenten (als deze niet bij de bank of belastingadviseur zijn ondergebracht) kunt u het beste allemaal bij elkaar in een handige, goed te herkennen en te bereiken, archiefdoos doen. Bankafschriften, belasting papieren en medische uitgaves moeten ook bewaard blijven, voor in ieder geval het nog lopende belastingjaar, totdat alle geldelijke verplichtingen zijn voldaan. Als waardevolle documenten in een kluis worden bewaard, is het belangrijk dat uw naasten weten wat de combinatie is of waar de sleutel zich bevindt of anderzijds zou u uw naasten gezamenlijke toegang kunnen geven.
Bankzaken
Lijst met informatie van:
· elke bankrekening per type (cheque, spaargeld, creditcard, enz.)
· Lijst met informatie van alle automatische betalingsregelingen (nutsbedrijven, abonnement, lidmaatschappen, enz.)
· Lijst met informatie van hypotheken en leningen
· Lijst met items die in een kluis zijn opgeborgen Nr. N01/NL Voorbereiding op het overlijden Version 01/2020 14/08/2020 N01NL – Voorbereiding op het overlijden 2 of 8
· Het is aan te raden voor partners om bankrekeningen gezamenlijk te beheren, zo dat in het geval van overlijden van een van de partners, de ander nog steeds toegang heeft tot het kapitaal. Maar let wel dat in geval van overlijden de helft van de bankrekening bevroren wordt!
· Sommigen willen zelfs dat hun kinderen medeondertekenen, zodat in geval van overlijden door ongeluk van beide partners, de kinderen direct toegang hebben tot het kapitaal. Belangrijk is te weten dat de Portugese banken niet voorzien in gezamenlijke rekeningen, maar wel toestaan om beiden de ondertekenen, hetgeen weer toegang tot de rekening(en) mogelijk maakt in het geval van overlijden van de rekeninghouder.
Investeringen
Vermeld bij alle beleggingen de eigendommen en aankoopdata en ook bij wie en waar de geschriften of certificaten zijn opgeborgen. Houd archieven bij van inkomen gewonnen uit investeringen met daarbij vermelding van belastingaftrek bij de bron.
Verzekeringen
Lijst van informatie over alle verzekeringspolissen. Deze moeten omvatten:
· Levensverzekering,
· al betaalde Uitvaartverzekering,
· Inboedelverzekering,
· Woonhuisverzekering,
· Autoverzekering,
· Medische verzekering, enz.
Dit onderzoek concentreert zich wel op de dood, maar deze verzekeringen dienen te worden geannuleerd na de begrafenis.
Belastingen:
· Bewaar kopieën van alle belastingaangiftes, bij voorkeur sorteren per land.
· Bewaar betalingsafschriften (of afschrift van vrijstelling) van de lokale onroerend goed belasting “autárquica”.
· Bewaar afschriften van inkomen uit arbeid.
· Bewaar afschriften van inkomen uit samenwerking met commerciële of agrarische ondernemingen (honorarium van de directeur, dividenden, aandelen, enz.).
· Afschriften van inkomen uit verhuur
Pensioenen en uitkeringen
Maak een lijst op van alle ontvangen pensioengelden en uitkeringen met data van betaling. Leg vast welke weldadigheidsinstellingen van pas kunnen komen voor uw nabestaande.
Testamenten
Het is opzienbarend hoeveel mensen overlijden zonder überhaupt een testament te hebben achtergelaten of op zo´n manier dat het tot oneindige en gecompliceerde procedures leidt alvorens de gerechtelijke verificatie van een testament kan plaatsvinden. Het is raadzaam om niet alleen een testament voor te bereiden, maar ook om het zo op te stellen dat u er absoluut zeker van bent dat het niet tot complicaties leidt na het overlijden. Uw nabestaanden zouden geïnformeerd moeten zijn over het feit dat een testament bestaat en waar het zich bevindt. Dit onderzoek gaat vanwege de complexiteit niet over het opstellen van een testament. U kunt dit echter terugvinden in een apart bulletin “Afhandeling van de nalatenschap”.
Medisch
Veel medische behandelingen en verzekeringskosten kunnen in mindering worden gebracht op de inkomstenbelasting. Het is daarom raadzaam alle rekeningen (met VAT) van medische onkosten te behouden en een archief bij te houden voor tenminste dat fiscale kalenderjaar N01NL – Voorbereiding op het overlijden 3 of 8
Andere essentiële documenten
· Geboorte- en Trouwakte Adoptie- of naturalisatiepapieren Paspoort.
· Zorg ervoor dat alle gegevens van uw verwanten of andere te waarschuwen personen zijn geregistreerd in uw paspoort en bij het consulaat, waar deze dienst wordt verleend:
· Identiteitskaart (waar deze zijn afgegeven)
· Inwonerskaart
· Rijbewijs
· Onroerend goed contracten (Escrituras) en Uittreksel uit het Kadaster.
· Testament, codicil en specifieke instructies voor na het overlijden (zie bulletin “Afhandelen van de nalatenschap”)
· Patiënten testament, wilsbeschikking en volmacht (zie bulletin “Afhandelen van de nalatenschap”)
· Verklaring over, van, voor het afstaan van organen – Volgens de wet is het in Portugal toegestaan organen voor transplantatie, medisch onderzoek en/of studie van iedereen “Post Mortem” (na het overlijden) te gebruiken.
· Het is aan eenieder die niet wenst dat zijn/haar organen worden gebruikt voor over doeleinden, dit voorafgaand aan het overlijden, vast te leggen. Men kan dit doen door in drievoud het formulier “RENNDA – Registo Nacional de Não Dadores” in te vullen bij uw lokale Centro de Saúde en op te slaan.
Voorkeuren m.b.t. de uitvaart
Verklaring over, van, voor de lijkbezorging als dit niet is opgenomen in het testament. Dit hoeft niet bij de notaris te worden vastgelegd. Het is verstandig kopieën van de verklaring bij uw consul en kapelaan te deponeren, als zij deze dienst verlenen. Uitvaartregeling en grafschrift op uw grafsteen. Eventueel een overlijdensbericht voorbereiden met daarin opgenomen in welke kranten u het gepubliceerd wilt hebben.
Algemeen
· Maak een lijst met bloedverwanten of andere personen die gewaarschuwd dienen te worden in geval van nood of overlijden, tezamen met telefoonnummers en adressen.
· Als u een kluis heeft, vergewis u ervan dat iemand de combinatie weet in geval van nood. Bedenk of u een codicil wilt achterlaten voor juwelen en andere waardevolle bezittingen. Het kan gebeuren dat deze verdwijnen als het lichaam wordt opgebaard.
· Maak een lijst van alle abonnementen en lidmaatschappen (bijv. Openbaar vervoer, sportverenigingen) Noteer wat u wilt dat er met uw huisdieren geschiedt, na uw overlijden.