Echtscheiding in Portugal.
De juridische procedure voor een echtscheiding kan relatief eenvoudig zijn, als beide partners instemmen met een scheiding, van dezelfde nationaliteit zijn, in Portugal getrouwd zijn en geen kinderen, nog financiële verplichtingen hebben. Echter, voor buitenlandse ingezetenen zal dit meestal niet het geval zijn.
Dit Bulletin beschrijft de basisprocedure voor echtscheiding in Portugal, toch raden wij beide partners in elk geval aan professioneel advies in te winnen bij hun advokaat, financieel adviseur en bij het consulaat voordat het huwelijk wordt ontbonden of liever nog voordat u gaat trouwen. Het bestaan van een geregistreerde ondertrouwakte- of kontrakt (convenção antenupcial) kan de scheidingsprocedure vergemakkelijken.
Scheidingsvormen in Portugal
Er zijn twee basisvormen: De eenvoudigste is bij wederzijds instemmen (mútuo consentimento). Als slechts één partner wil scheiden of als er geen overeenkomst is, moet de scheiding via de rechtbank (divórcio litigioso) lopen. De procedures voor beide manieren volgen hieronder. Er zijn altijd vier hoofdzaken ter overweging.
Boedelscheiding
In Portugal bepalen de bij het huwelijk overeengekomen voorwaarden, hoe de boedel wordt verdeeld. Er zijn 3 mogelijkheden:
-
Beide partners hebben ieder hun eigen boedel, dus er zijn geen gezamenlijke goederen (bens separados);
-
Beide partners zijn individueel eigenaar van de goederen die zij al bezaten voor het huwelijk, maar alle goederen die gekocht zijn tijdens het huwelijk zijn gezamenlijk eigendom (bens adquiridos);
-
alle inboedel en onroerend goederen zijn gezamenlijk eigendom (bens em comum).
Bij de laatste twee huwelijksvormen zal de scheidingsregeling een gezamenlijke overeenkomst of een order van de rechtbank moeten bevatten betreffende de gezamenlijke boedel.
De echtelijke woning
In de overeenkomst moet staan welke partij mag blijven wonen in de echtelijke woning. Als er geen gezamenlijke overeenkomst is over wie er in het huis mag blijven wonen, één of beide partijen mag/mogen de rechtbank verzoeken hierover te beslissen. Om tot deze beslissing te komen zal de rechtbank de belangen van de evt. kinderen en die van de ouders in overweging nemen.
Als het huis gezamenlijk bezit is kan de rechtbank de daar blijvende partner een huur opleggen, te betalen aan de ander. Ook als het huis van de ene partner is kan de andere er blijven wonen op basis van een te betalen huur.
Als het een huurhuis betreft zijn er twee mogelijkheden: als de huurovereenkomst op de naam staat van diegene die er blijft wonen hoeft er verder niets te gebeuren; als de huurovereenkomst op naam van de andere partner staat moet de huisbaas op de hoogte worden gebracht van de verandering in de huurovereenkomst.
Onderhoudsplicht
Onderhoudsplicht isis bedoeld om te voorzien in levensbehoeftes zoals wonen, eten en kleding. Ideaal zou zijn als er een overeenkomst voor levensonderhoud (acordo de alimentos) vóór de scheiding zou zijn. In sommige gevallen kan de rechtbank ook nog na de scheiding een overeenkomst voor het levensonderhoud bepalen.
Minderjarige kinderen
Ouders zijn verplicht om hun minderjarige kinderen te ondersteunen (gewoonlijk ongetrouwde kinderen jonger dan 18 jaar), zorg te dragen voor hun eten, wonen, kleding en onderwijs. De rechtbank neemt de beslissing over wie de kinderen zal onderhouden. Ook als de ouders hierover al een gezamenlijke overeenkomst hebben bereikt moet dit door de rechtbank worden bekracht. De rechtbank zal het onderhoud regelen op basis van de behoeften van het kind en de middelen van de ouders.
De rechtbank zal ook de ouderlijke gezag bepalen, met als uitgangspunt de behoefte van het kind. Zelfs een gezamenlijk voorstel van de ouders moet door de rechtbank worden goedgekeurd. Meestal staat hierin ook hoe de ouders voor het kind zullen zorgen en beslissingen zullen nemen over het kind. In deze overeenkomst staat meestal ook een omgangsregeling.
Scheiding in overeenstemming
Een echtpaar kan altijd een scheiding in gezamenlijk overeenstemming aanvragen. Dit kan bij het bevolkings register (Conservatória) of via de lokale rechtbank (Tribunal) en er hoeft geen advokaat bij aanwezig te zijn (alhoewel die bij de voorbereiding van de benodigde papieren wel aan te raden is).
Als er minderjarige kinderen zijn kan de scheiding bij het bevolkingsregister alleen plaatsvinden indien er een regeling over de ouderlijke rechten en plichten betreffende de opvoeding en zorg van de kinderen via de rechtbank is vastgelegd. De scheidingspapieren moeten worden ingediend bij het bevolkingsregister in de woonplaats van één van het echtpaar of in de plaats waar het huwelijk heeft plaats gevonden. De aanvraag moet een ondertekende verklaring van beiden bevatten waarin zij verklaren dat zij willen scheiden, een motief is niet nodig. De aanvraag moet ook bevatten:
-
Een officiele kopie van de huwelijksakte (certidão do registo de casamento),
-
Een overeenkomst betreffende het levensonderhoud door beiden getekend (acordo sobre a prestação de alimentos),
-
Een overeenkomst over het gebruik van de echtelijke woning door beiden ondertekend (acordo sobre o destino da casa de morada),
-
Een lijst met de verdeling van de boedel door beiden ondertekend (relação especificada dos bens comuns),
-
Een officiële kopie van de ondertrouw akte (certidão de convenção antenupcial), als die er is,
-
Als er kinderen zijn, de officiële beslissing van de rechtbank over de ouderlijke rechten- en plichten (certidão da sentença do poder parental).
Een echtscheiding met wederzijdse overeenstemming kan worden afgewikkeld in 3 maanden tenzij voogdij is aangevraagd. Dit kan alleen via de rechtbank en kan het proces vertragen met 6 tot 9 maanden.
Om een echtscheiding via de rechtbank aan te vragen, heeft u dezelfde documenten nodig als hierboven beschreven. Het grote verschil is dat echtparen met minderjarige kinderen nu alleen een overeenkomst over de ouderlijke rechten- en plichten hoeven mee te brengen en de rechtbank zal dat dan ter beoordeling meenemen in de scheidingsprocedure.
Scheiding zonder overeenstemming
Als er geen gezamenlijke overeenstemming over de scheiding is, kan één van de partners de rechtbank om echtscheiding vragen. Beide partijen moeten zich dan door een advokaat laten representeren. De aanvrager/ster moet in het verzoek eerst een toelichting geven over de redenen die hebben geleid tot het verzoek. Als er op een gegeven moment toch nog een overeenstemming over de scheiding komt, mogen zij de rechtbank verzoeken om de procedure af te breken en een scheiding in overeenstemming aanvragen.
Er zijn twee belangrijke redenen voor scheiding:
-
Ernstige of herhaaldelijke overtreding van de huwelijksverplichtingen (zie het bulletin over huwelijk)
-
ontwrichting van het samenleven
Er is sprake van ontwrichting als:
-
Men 3 opeenvolgende jaren gescheiden leeft;
-
Men 1 jaar gescheiden leeft met een scheidingsovereenkomst;
-
Er een verandering in het mentale vermogen is van de echtgenoot/te, voor ten minste 3 jaar;
-
een afwezigheid van de echtgenoot/te zonder bericht van hem/haar voor ten minste 2 jaar.
De bovenstaande redenen voor scheiding zijn alleen geldig als je het binnen een bepaalde periode aanvecht. Bijvoorbeeld, een eenmalige fysieke aanval wordt normaal gesproken niet gezien als een reden voor scheiding na een periode van 2 jaar. Zo kan het verlaten van de echtelijke woning, waarbij de partner weer terugkeerd, alleen binnen 2 jaar na terugkeer als reden worden aangevoerd.
Een scheidingsproces zonder overeensteming kan wel 5 jaar duren. Als er ook nog over de voogdij uitspraak moet worden gedaan kan het proces wel 5 tot 7 jaar duren.
Aanvraag voor ondersteuning
Als de scheiding eenmaal vast staat, kan een van de twee via de rechtbank verzoeken om ondersteuning van de ander. De rechtbank kan de de aanvraag honoreren onder de volgende omstandigheden:
-
De ondersteuningvragende partij was niet de schuldige partij.
-
De rechtbank de scheiding niet toestaat vanwege de verandering van de mentale vermogens van de ondersteuningvragende partij.
-
Als de schuld van de scheiding gelijkwaardig bij beiden ligt.
Bij uitzondering kan de rechtbank ook een aanvraag overwegen die niet aan bovenstaande omstandigheden voldoet. Het zal dan rekening houden met de duur van het huwelijk en de aanvrager‘s bijdrage aan de financiën van het huwelijk.
De onderhoudsovereenkomst vervalt als de ontvangende persoon hertrouwd of anderszins hier niet meer voor in aanmerking komt.
Neem contact met mij op
085-D
